Monday, November 22, 2010

TEITU (or) DOHTU

CHAMPION
I Samuel 17:32, “ Cun David nih Saul sinah cun, “ A mah ruangah hin a ho hmanh an lung dong hna hlah seh; na sal pa nih ka va kal lai I hi Filistin mipa hi,” ka doh lai tiah a ti.
Ni hin mino hi zeikong poahah Dohtu/teitu kan si kho; Ram thlennak, Miphun tthanchonak, Vawleidaihnak, Pathian sunparnak tbk .. ah. Teitu (Champion) kan timi hna cu: Midang thatnak caah teinak a lakpiak tu, midang chunmang, an I tinhmi an hlawhtlin nak caah a bawm tu, midang tlamtlinnak caah aa lawmmi, an mah ral lawng doh lo in midang ca zongah ral a doh piak tu, huppheng tu le hruaitu, midang zalonnak le mi dang nun duhdimnak caah ral a doh piak I rian a ttuan tu; an mah caah si lo in mi dang caah nun a hmang tu kha (Champion) teitu an si.
I. Moses ( Exodus 14) kha mi sawhsawh te a si ko. Pathian nih a cawisan, hruaitu ah a ser. Cucu a mah luatnak ca lawng ah si lo in, Egypt sal taannak chung in Israel mi hna kha luatter i duhdimnak hmun, canaan ram, kamhmi ram ah phakpi hlan tiang dohpi/dirpi dingah a si.
II. Mordecai le Asther; zong Judah miphun rawhral nak an phak hnganak chung in an doh khawh. ( Esther 3-5) Haman siangpahrang a hung can tikah, a rammi nih an kun piak. Judah nu Mordekai nih a kun duh lo. Siangpahrang an chimh I, a mah lawng tlaih cu aa nautat caah, an miphun a hlat I, Judah a si caah, an phunning in thah a timh hna. Esther nih Haman cu nawl a timh. A hnu ah siangpahrang nih, Mordecai cu thlai I thah ding ah a timh. Cu a timhmi cu a puang I a mah tu kha an thah. Mordekai nih a miphun caah ral ttha in Esther he an dir I, a donghnak ah Lianngaknak an pek.
III. David: (I Samuel 17:20-58 ) Gath khuami Goliath nih Israel cu tuk I lak a timh hna. Culio ah David, ngakchia pa nih a thah I, Pathian azum lo mi Filistine miphun kha, Jehovah Pathian a tih mi miphun ah a ser hna. I Sam 22:2; Cun harnak a tongmi paoh le leiba a ngeimi paoh le a lung a tling lo mi poah nih khan a mah cu an fuh. Cun annih hna hotu ah a cang. Cun a mah sinah cun mi za li tluk an um. Teinak a hmuh lawng si lo in, a miphun hna zalonnak caah le an herh bau mi vialte caah a cawl I doh nak atuah. Teitu (champion) a si.
IV. Josef: A unau hna nih an zuar. Harnak phunphun a tong. Thong hna a tla. Ralttha le fel teina umnak hmun poah ah khua a si. A donghnak ah a liannganmi Siangpahrang dirhmun phan ding a hung si. Culio ah amiphun cu harnak an tong I, mi kut tangah har ngai in khua an sak kha a hmuh tik ah, a miphun luatter dingah, a ticomi dirhmun sang cu kal tak in a miphun, Israel miphun hna sin ah an harnak aa hrawm ve I a miphun luatnak rian ah a nunnak a hman. Teitu/Dohtu ( champion) dirhmun in a dir.
V. Rome 13:1 Ram uktu bawi kha an nawl va ngai hna u, zeicahtiah Pathian hnatlaknak tel lo in nawl ngeitu a ho hmanh an um lo I nawl a ngei lio mi hna hi Pathian nih a chiahmi hna an si.
Phundang in chim ahcun Pathian nih nangmah le kei mah kha teitu, zohchuntlak le luatter tu siter a kan duh. Cucaah midang ca ah tthatnak tuah, an hlawh tlinnak ca le, duhdim nun an ngeih khawh nak ding rian a duhmi si ter a kan duh. Cupinah sifaak ngahtah, hremmi hna luatter tu le dir kamhtu le ttemttawnnak tang ah a ummi mi vial te caah luatter tu,(Champion) tei tu siter a kan duh.
Zalonnak a umlonak hmun ah siseh, ram thlennak caah siseh, Pathian sunparnak caah siseh nangmah le kei mah hi hriamttha kan si. Ram lak vialte, tlang sang cung thingram vialte mei a kangh dih khawhnak caah, MEI CI, meilah pakhat te lawng a herh. Na umnak vawlei ca, Pathian a sunparnak ca, na miphun le na ram luatnak le tthanchonak caah Pathian nih teitu/dohtu ( Champion) siter an duh.

PATHIAN CAAH CUN ZEIZONG VIALTE HI A SI KHO KO

ALL THINGS ARE POSSIBLE WITH GOD

Tinhmi: Minung caah a si kho lo dingmi thil hi Pathian caah cun an si kho dih.
Jesus nih, " Pathian caah cun zeizong vialte hi a si kho ko," tiah a ti.

Jesus bia hi reltti in thazaang laa tti ding in kan sawm hna.
Hi bia hi Mirum tlangvalpa kong;Mirum vancung kainak nak in kalauk thim tawka awng luh a fawideuh; Hodah vancun a kai kunlai tiah zultu an khuaruah ahar lio i Jesus nih a chimmibia a si.

Matthew 19:26, " Jesus nih dingteu in a van zoh hna i, " Hihi minung caah cun a si kho lo. Sihmanhsehlaw Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko," tiah a leh hna.

Hi Jesuh bia hi zumtu kan nunnak ah zumh i i nunpi dingah a harbak ttung i thil sining ah a dik bak ttung mi bia a si.
( Capo biatak: USA sikha kan i zohter tik ah, fahnak taknak ah muichia nawn in zuk pa hra in level an chiah. Zeitluk in dah na fahnak hi a san tiin fahnak tahnak ah anhman. Zumhnak zong hi American Doctor tenih tah ahcun zei level dik kan si cio hnga tiah ka ruat)

I. Rili Thi Kong ( Red Sea)
Rangon ummi Rev Mung Tawng, Full Gospel ah rawlulh in thla kan cam lio ah, ka pawng pa nih, " Bawipa rili sen zong na tthen khawh ko,.." tiah a au i cunicun ka nun fakpi in a tongh.
Cule cangkaa a cung i Jesuh bia," Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko," timi kha ka lung ah a chuak.
- Pathian caah a hartuk mi thil pakhat hmanh a um lo. Nothing! ( A pel te hmanh khi a um lo)

Tili thi kong in van zoh usih; Hi kong hi Exodus 14 chung ah fiang tein kan hmuh.

01. Exodus 14:10, " Faroah nih khan a hun naih cuahmah hna i cu lio ah cun Egypt minih an hun nam thluahmah hna kha Israel minih cun an rak hmuh hna. AN THIN A PHANG I BAWIPA SIN AH KHAN AN AU."

Ziah an thin a phan? Kum 400 an hrem tu a simi Egypt ralkap pawl nih an dawi hna. An thin a phan hi an mawh bak lo. ( Kan nih dawi lo le hrem lo hmanh in pei kan mah phan in kan thin a phan tawn cu, si lo maw? Kawl ralkap ka hmuhhna hmanh ah kan thin a phang. Capo biatak: Lawngthawng tlang tar pa bia,” Motor kan khua phak cu a ttha lo ralkap an phan chih ve, a ti)

Hi catlang kan rel tikah, - Sal ah a kan zua i retheihnak a kan pemi temtawnnak chungin luat kan duh tikah kan philh lo dingmi thil pakhat kan hmuh khawh. Cucu, " Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko," tihi a si.

Hi tuanbia a taangmi cu kan theih dih ko. Bawipa nih Israel mi hna cu, Egypt ralkap hna hremnak chung khan, minung caah a si kho bal lo mi, rili pi kha a cheu i, a luatter hna.
Na zuum kho maw? Cutluk a tthawngmi Pathian zumh taktak cu thinlung, thlarau, taksa damnak asi.

Kan Nunnak ah:
Kannih Laimi, Zumtu hna hi zei ttihphan dingmi ral ttemttawnnak tangah dah kan um? Kan ral hi aa dang cio men lai: Zawtfah, Zuu duh, sifah, eidin kong, chungkhar buaibainak, pumpak duhtlin lonak tbk.. ttemttawntu thil phunphun kan ngei cio lai. Zeicatiah vawlei a si. Duhtlinlonak ram asi caah ka luat kho lo. Hi ttemtawnak hi kan caah a caan ah cun a rit tuk tawn. Cuaah mah le mah i thahnak tehna a chuah tawnnak asi. Kan phur kho tawn lo.

Hi chung hin kan luat nakhnga, Minung mit in cun zumh a har tawn men lai nain, Pathian caah cun a rak fawi tuk lawng si lo in a rak si kho ko.

02. Vss 15, " Bawipa nih Moses cu, " Zeicaahdah na ka auh len ko? Israel mi kha HMAI AH KAL U," tiah a ti hna.

Pathian nih tuahding muru bak in a sik hna. Vawlei kan tonmi harnak hi kan ttih tiah ngong ko in dir i au sawhsawh kha Bawipa nih a huat tuk. Ttihnak nih hin lungdonghnak a chuahpi.
Ttih hlah hmaiah kal. Pathian caah cun zeithil paoh hi a si kho ko.

Hnuah ralkap bu nih dawi i, hmaiah tan khawh lo ding rili pi i suan ko lio I; “ Au sawhsawh hlah u, Hmaiah kal u a ti tu Pathian hi, minung mit ahcun a hrutmi a lo nain, atthawngmi Pathian a si.”
( Tch. Nihin USA ah rian a har. Rian hmete kan ngah. Ankan chuah lai kan ttih tuk kan thin kan i phan cia. Kan chuah cun zeitindah kan nun lai tiah minung mit in hei cuanh ahcun a si kho lo; hmailei nunnak kong ah. sihmanhsehlaw na pawngkam ah Laimi rawl lo in an thi i inn man pek lo in an dawi hna tihi, a felko mi, HMAI AH A KAL KO MI hna chungkhar ah cun nan hmu lai in ka zum lo. An um sual hmanh ah zuri, a au sawhsawh i hmai ah a kal lo mi pawl lawng an si lai.)

Kan nunnak kong ah thinphang in, dir ko i Pathian sin ah thlacam, au sawhsawh men lawng kha Bawipa nih a kan duh lo. Hmai ah kal. ( Riankong ah, ttuan ko. A herhmi mirang holh zong cawng. Toko hlah... ti khi a si)

Kan harnak kha zoh i toko kha Bawpa nih a duh lo. Hmaiah kal phawt. "Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko."

03. Vss 16-18, " Na thiangthut kha hler law, rili cung ah khan na kut samh tuah, cun rili kha aa then lai i Israel mi cu rili chung khan vawlei ro cung in an kal kho lai. (17) Egypt mi kha an lung ka hah ter hna lai i rili chung ah cun an dawi hna lai; cun Faroah le a ralkap bu vialte le a rangleng hna cu ka tei hna lai i, cu ka TEI HNA NAK nih cun, UPATNAK a ka pek lai. (18) An nih cu ka tei hna tikah Egypt mi nih khan Bawipa ka si cu an hngalh lai.

Harnak kan ton lio caan ah Pathian aw ngeih i, a chimning te zulh kho hi a biapi bik a si. Pathian nih zeidah tuah hnaseh ti a kan duh ti kha ruahpeng a hau.

Moses cu, " Na thiangthut hler law na kut samh.." a ti. Toko kha a fial bak lo. Keimah nih kan tuah piak ko hna lai toko u a ti fawn lo. A ngeihmi thil le thil ti khawhnak kha hman a fial.
Mose caah rili pi cheu ter i, vawlei ro i rili chung va kal ding cu, a minung mit in zoh ahcun hruh bak a si nain Bawipa bia a ngaih.

Ziah Pathian nih hi thilhi tuah a fial. A mah sunparnak langhternak ding caah harnak teinak rian ah i tel ve a duh i, bawmh a kan duh. Kan rian cu kan tikhawh tawk rian ttuan ve kha a si.
Bawipa nih," An lung ka hah ter hna lai..... Upatnak ka hmuh lai " a ti cu.

Lunghah ter lo ahcun, Egypt ralkap pawl nih kan thi lai ti an theih lai i, an dawi ti hna lai lo. A mah Pathian aa tel ve a hau. Bawmh a kan duh. Cu thilhar a limnak nih a mah kha upatnak a hmuhter lai. A mah kha Pathian a si an zumh lainak dingah hi harnak hi an tonmi a si.

Kan nunnak ah phurh a rit tukmi kan ttih tuk mi thil a um maw?
Na tthazaang chuah. Bawipa nih na harnak teinak rianah telve a duh. Cuticun harnak teinak nun kan hun ngeih tikah, Bawipa nih upatnak a co i a sunparnak alang.
( Fidi minthang, Tetmonmyit; Khrihfa a rak si nain, a nu damlonak kha, kawl phungki nih an dam ter caah Budhist ah a cang anti. Gaudama sunparnak a lang i, Buddhist ah an i cang...)

Harnak kan tonmi hi Pathian sunparnak caah a si. Ttih tuk I, i thih pi ding le nun uk ter ding thil an si lo. Kan teinak hnga zong a kan bawmh lai. Tih hlah. Na tikhawhnak lam tuin cawl. Na tei lai. " Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko."

04. Vs Exodus; 14:19-20: Israel bu hmai ah a kal mi vancung mi kha aa thial i an hnu in a zulh hna. An hmai i a ummi minmei tom kha aa thial i an hnu ah a um. 20 Igypt mi ralkapbu le Israel mi ralkap bu hna karlak ah khan minmei tom cu a um. Minmei nih cun khua a muih ter i khuamuih zon g a tuanh ter, cucaah zan khuaei Igypt ralkap bu le Israel ralkapbu cu pakhat le pakhat an i naih kho lo."

Na nunnak ah na tonmi harnak le nangmah an ralchanhmi ral hi zeitluk hmanhin ngan ko seh a poi lo. Bawmhnak kha na sin ah: Pathian Vancungmi hna sin in a a ra lai. Amah Pathian umpinak langhter tu minmei sin in a ra lai.

Pathian le a vanmi hna cu, nangmah le na ral karlak ah an ra lai. vs 20. Igypt le Israel ralkap bu lakkar ah minmei tom a rat i ral nih Israel an naih khawh hna lo bantuk in, kan ral cu zeitluk hmanh in ngan ko seh, Bawipa umpinak thawng in kan tei ko lai.
( Egypt ralkap cu Israel hna caah cun an ngantuk; an tei khawh hna dingmi an si lo. Cucaah kum 400 chung cu an kut tang ah an umnak asi. An minung sining in cun, tuak tik ah Egypt teiding cu, a si kho lo. Israel pawl an caah, Egypt cu an ngan tuk ko.)

Zei ral hmanh tlung ai kun! Ttih hlah usih, " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

05. Vss. 21-22; " Moses nih rili cungah khan a kut a hler i zan khuadei a tthawngmi nichuahlei thli kha a hrang i cu thli nih cun rili cu a nam i vawlei ro ah a can ter. Ti cu aa then i (22) Israel mi cu rili chung khan vawlei ro cung cun an kal, ti cu orh lei kam le keh lei kam ah vanpang bantuk in aa chong.

Moses nih Pathian nawl a ngeih tikah; Bawipa nih thil khuaruah har a tuah.
- Rili pi kha a cheu
- Bawipa cu ti vanpang bantuk in an orhlei le an kehlei kam ah a dir.
- Cutikah Israel pawl cu, vawlei ro cung in ti chung ah an kal.
Bawipa caah zeihmanh hi a harmi a um lo. " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

06. Vss. 26-28: " Bawipa nih Moses cu, " rili cung ah khin na kut hler law Igypt mi hna khi an rangleng le an rang leng mawngtu vialte hna he ti nih phum dih hna seh," a ti. 27 Cucaah Moses nih cun a kut cu rili cungah khan a hler i khua a dei ah khin ti cu amah ning kel bantuk khan a um tthan. Ti nih a hun naih cuahmah hna tikah cun Igype mi cu chuah an i zuam i heh tiah an tli, sihmanhsehlaw Bawipa nih tili chungah cun a thlak dih hna. 28 Ti cu a kir i Israel mi a dawitu vialte hna, rangleng vialte hna le a mawngtu vialte hna le Faraoh ralkapbu vialte hna kha a phum dih hna, pakhat hmanh an taaang lo.

Moses bantuk in Bawipa nawl kha ngai peng law, zei dah tuah seh ti a ka duh ti in, Bawipa bia kha ngai peng ko.

Faraoh ralkapbu vialte hna kha a phum dih hna, pakhat hmanh an taaang lo.
( Israel ral pawl, Faraoh ralkap bu cu pakhat te hmanh an taang lo an thi dih.)
Bawipa bia ngai in, a mah nawl kan zulh ahcun kan ral a simi, lungretheih vansan au nak le, teikhawh lo ding ah kan ruahmi, vawlei harnak vial te le, kan sual tuk ruang ah lungrethei in Hell tla ding ah kan i ruahmi, minung mit ah cun helram kal ding kan si mi hna zong hi, Bawipa nih rili pi chung ah a thlak dih hna lai i, luatnak a kan pek ko lai. Cucu Pathian bochan nak tthawnnak hmual cu a si. " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

Kan mah a kan ralchanhmi thil vialte/kan ral vialte kha Bawipa nih a hlawnh khawh dih ko hna. ( Sifahnak, lungretheih nak, damlonak, thinphannak le, vawlei ah kan minung sinak in kan tei khawh lo dingmi thil vialte hi Bawipa nih a hlawnh khawh dih ko.)

07. Vss. 31. Igypt mi hna cungah a liannganmi tthawnnak in Bawipa nih rian a ttuan ti kha an hmuh i Bawipa kha an ttih; Bawipa cung ah khan zumhnak an ngei i a sal Moses cung zong ah khan zumhnak an ngei ve.

Israel nih Bawipa a tthawnnak kha an hmuh tik ah an zumh. Cutikah thil khuaruahhar a hung cang dingmi hna cu,
1. Bawipa kha zumbak; " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."
2. Nangmah thazang i rinh lo in a mah bochan in nangmah ai ah a mah cawl ter.
3. A donghnak ah, Bawipa zeitluk a tthawn zia kha na hmuh lai i, tthawng chinchin in
Bawipa kha na zum in na thangtthat khawh lai.

Nihin ah, Vawlei thil har, rawl lei, tangka lei le a dangdang in harnak na tong cuahmah maw?
Jesus nih mithong nga kha, changreu le nga tlawm tein rawl a dangh ko hna.
" Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

a. Na nunnak ah lungdong le ruahchannak ngei lo le, zumhnak lei der nak le pumpak nunnak ah tinhmi ngei kho ti lo in na um sual maw?

Philh hlah, Jesus nih, " A thi mi pum hmanh kha, taksa in a thawhter khah! Thlichia a daihter. Mitcaw, le kezeng a damterhna. Hihi tuanbia an silo. Pathian tthawnnak a si.

Ttihhlah! Phanghlah! " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

b. Nihin ah, Hremnak le thin phan nak na tuar maw?

Daniel hawi le Judah tlangval pathum kha Bawipa nih mei chung in zeitin dah a chuah hna ti kha philh hla. ( Nebukhanezer hrimhrim, nih ka meiphu le ka tthawnnak chung hin zeital nih a kan khamh khawh lai tiah nan ruat maw a ti hna. A mit ah Meichung thlakmi luat ding kha, minung a sinak in a si kho lo. A dikmi zong a si fawn! Sinain Pathian nih a luat ter ko hna. Na zum maw?) " Bawipa he cun zeizong vialte hi a si kho ko."

Na tonmi harnak hi zeitluk in ngan ko in na minung sinak in tei khawh ding mi thil sihlahhmanhseh a poi lo; Zeithil hmanh hi Bawipa caah cun a har tuk, a si kho lo ti a um lo.

Matthew 19:26 " Jesuh nih, dingteu in a van zoh hna i, " Hihi minung caah cun a si kho lo. Sihmanhsehlaw Pathian caah cun zeizong thil vialte hi a si kho ko," tiah a leh hna.

Hi Jesuh bia hi kan nunnak ah kan itlaih khawh ahcun vawlei ah ttihphan ding thil a um lo. Zeizong vialte tuahkho tu Pathian nih a kan telpi lai I kan tei ko lai. Hi harnak kan timi hna i
A mah sunparnak caah a chuakmi an si. Kan I lungretheihpi I kan I thihpi dingah Bawipa nih a chuahtermi an silo. Bawipa sawm in, a mah lamhruainak zul in, hmai ah ral ttha tein kan kal ah cun kan tei ko lai. Bawipa caahcun zeizong vialte hi a si kho ko.

Kan nunnak, kan taksa kan thlaurau damnak caah Pathian nih thluachuah kan pek piak hramseh. Amen

Monday, July 26, 2010

PATHIAN NIH A KAN PEK! KAN I LAK MAW?

Deutronomy 3:18: " Cun khi can ah khan nawl kan pek hna i," Bawipa nan Pathian nih hi ram cu co awk ah an pek cang hna; nannih nan unau Israel mi hna hmaiah nan mi raltha vialte hna cu hriamnam put in an lan hmasa lai."
Joshua 6:2; " Cun Bawipa nih Joshua cu a chawnh i," Zohhmanh, Jericho cu a siangpahrang he, a mitthawng ralttha hna he tiah, na kut chungah kan pek cang." Ephesian: 2:8; " Nan nih cu vel an ngeih hna caah an khamh hna i, khamhnak nan hmuh cu a mah nan i bochan caah a si. Khamhnak nan hmuh mi cu nan mah tuah mi a si lo, Pathian laksawng a si."

Biahmaikal: Ziah Khrihfa kan si? Khamhnak co i vancung khua Phanh kan duh caah a si ko. Asuallomi kan um lo caah khamhnak coding ah aa tlakmi kan um lo. A hodah khamhnak a co lai? Kan mah tein cun khamhnak hi a cokho ding si lo tiangin kan sual caah khamhtu kan herh. Cucu Pathian nih a theih caah khamhnak cu Jesus Khrih hmang in A LAK in a kan pek. Khamhnak hi a lak bak in pek kan si cucu kan caah thawngtha a si. Sihmanhseh ALAK in pek mi KHAMHNAK hi coding ah zeidah a herh ti kha CATHIANG chung in kan vun zoh lai.
Israel miphun cu Pathian nih a kamhmi hna ram phaknak ca i, Jodan tiva an tan hlanah, Moses nih Pathian hmaiah zumhtlak tein umpeng awkah a forhrial hna. Hi bia hi Deutronomy cauk chungah kanhmuh. Deutronomy cauk a hramthok ka hrawngah Moses chimmi cu, " Pathian nih hi ram hi nan mah ta siawk ah an pek hna," a ti. Moses a thihhnu tlawmpal ah Israel miphun cu Pathiannih a pekmi hna ram i vaum ding; an ramah vaser ding ah cuka lei panh cun kal in an vafuh. Culio ah Joshua nih a miphun a cawnpiak mi hna cu an pu Moses nih a cahmi hna bia," Bawipa sal Moses nih, Bawipa nan pathian nih dinhnak hmun an pek hna i, hi ram hi an pek hna lai," ti in nawl an pekmi hna kha i cinken tuah u. ( Josuah 1:13) Isarael pawl an um hnganak ding hmun cu an sinah Pathian nih a pek canghna. Cucu Pathian LAKSAWNG, a lak in pekmi bak a si. Sihmanhseh rian an ngeih rih mi cu, " An mah caah chiah/pek a simi hmun chungah khan va kal i vaa laak kha a hau. Cuticun vakal in an vaa lak lo i, Egypt ram lei tu-ah an kir tthan a si ahcun, Pathian nih a pekmi hna laksawng, dinhnak ram kha an co lai lo."
Israel pawl kamhmi ramchung an vonluh tlawmpal ah, vanpang in kulhmi khualipi, Jericho khua an phan cawlh. Hlanlio chanah cun vanpang in kulhdihmi khua cu lakding ah an rak i harh tukmi, tuk khawh lo ding khua an rak si. Tuchan bang vanlawng in bom thlak hna a rak um lo. Siseh Pathian nih Josuah sinah a chimmi cu, Joshua 6:2; " Cun Bawipa nih Joshua cu a chawnh i," Zohhmanh, Jericho cu a siangpahrang he, a mitthawng ralttha hna he tiah, na kut chungah kan pek cang," tiah a ti. Pathian nih Jericho khuapi cu Josuah le Israel miphun kha a pek hna. Siseh Israel miphun nih cu khua cu luhhnawh in an vaa laak ve a hau. Cu khua laak khawhnak ding caah cun Pathian nih zulhding le tuah dingmi ttuanvo tampi a pek hna. Cuhnacu, " Niruk chung ni fatin te, nikhat voikhat Jericho khua hel ding le a ni sarih nak ni ah voi sarih hel ding ttuanvo kha an si. Cuhnuah a zarih lo; An hel dih in, an saki, muko tum i au ding zong a fial rih hna. Cuticun Pathian nih a fial mihna ttuanvo kha an zulh i an tuah lawngah Pathian nih a pekmi hna Jericho khua chung ah a lut kho ding an si. Jericho khua cu Pathian nih a pek mi hna LAKSAWNG a si nain Israel pawl nih Pathian nih a pekmihna zulhding nawlbia/tuanvo kha, a nawl ngai in a zulh le an tuah ve lo ahcun, cu LAKSAWNG cu an ngah lo pin ah an sunghding mi a si.
Ephesian: 2:8; Chungah, "Nan nih cu vel an ngeih hna caah an khamh hna i, khamhnak nan hmuh cu a mah NAN I BOCHAN caah a si. Khamhnak nan hmuh mi cu nan mah tuah mia si lo, Pathan laksawng a si." Vel in khamh nan si. Khamh nan si cu nan zumh i a mah nan i bochan caah a si ati. ZUMH le BOCHAN kha a hau. Nihin kan lak ah a leng ngai mi cu, " Khamhnak cu Pahian laksawng asi, khamhnak kan hmuh nak hnga kan mah nih zeihmanh tuah a herh lo," timi cawnpiaknak a si. A ngaingai te ahcun zumhnak kan herh. Kap khat ah zumhnak cu rian a ttuan lo a ti lila tthan mi cawnpiak nak a umve. Hi kong ah Jesus nih John 6:29 ah a chimmi kan hmuh. Jesuh nih cun a leh hna i, " Pathian nih tuah hna seh ti an duh mi hna rian cu hihi a si: A thlah mi ZUMH hi," tiah a ti hna. Cucaah a lakin hmuhmi, pekmi tiin awl tuk in pom hi palhnak a rak sikho ve tawn.
Israel miphun cu dinhnak ram cu pek an si nain, kal in an vaa laak a hau, an va co kha a hau. Cuvebantuk cun nihinah, Jesus Khrih hmang in Pathian nih khamhnak cu a lakbak in a kan pek. Hizawn i ka chimduhmi ruahnak nih hin, " Khamhnak coding caah ka nawl hi ngai hnaseh tihi Pathian nih a kan duh timi cu a si lem lo." Sihmanhseh, Bible nih, Khamh kan co khawhnak hnga caah NAWLNGAIH nak a herh zia kha a kan cawnpiak. Hebrews 5:9 chungah, " A tling mi ah ser a si tikah a mah NAWL A NGAIMI vialte hna caah zungzal KHAMHNAK hram ah a cang, .... " a ti. Cucaah Pathian nawl a ngaimi hna sin ah KHAMHNAK cu pek a si diam cang.

Khamhnak coding ah zeidah kantuah a herh? timi biahalnak hi a chuak kho.
01. Pathian bia kan theih hnu ah, cucu kan zumh hrimhrim a hau.
Romans 10:17, " Cucaah zumhnak cu bia theihnak thawng khan a um i bia cu Khrih kong chimnak thawng khan a um.
Hebrews 11:6, " A hohmanh zumhnak loin Pathian lung ton khawh a si lo; zeicatiah Pathian fuh mi poahpoah nih cun, Pathian cu a um i amah a kawl mi cu laksawng a pek hna, ti kha an zumhawk aherh.

02. Cuhnuah kan Sualnak kha kan I NGAIHCHIH bak a hau.
Lamkaltuk 17:30, " Pathian nih hin, minung nih an rak hngalh lo lio can kha cu hmu duh lo in a rak um piak ko hna, sihmanhsehlaw atu cu khuazeika i a um mi minung hmanh, nan nuncan tha lo kha mer tak cang hna u, tiah a ti hna."


03. Jesus cu Pathian fapa asi tiah kan phuan a hau.
Matthew 10:32,33, " Amah mi ka si tiah zapi hmai ah a phuang ngam mi cu vancung khua i ka Pa hmaiah kei zong nih cu ti cun amah cu ka ti ve lai. sihmanhselaw zapi hmai ah , a mah mi ka si lo, tiah aa phehmi cu vancung khua i a um mi ka Pa hmai ah cuti cun ka ti ve hna lai."
I Timothy 6:12-13," Zumhnak tlik zuamnak ahhin na tha ngeihmi dihlak in i zuam law zungzal nunnak kha co i zuam. Tette tampi hmai ah na zumhnak na rak phuan ah khan Pathian nih an kawh nak cu nunnak hmuhawk caah hin a rak si.

04. Jesuh nawlbia kan ngeih/zulh i Tipil kan inn a hau.
Mark 16:16, " A zum i tipil a ingmi paoh nih khamhnak an hmuh lai, a zum lo mi poh nih sualphawtnak an hmuh lai."
Matthew 28:19, " Cucaah khuazakip ah vakal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u; Pa le Fapa le Thiang Thlarau min in tipilnak va pe hna u ..."

Biafunnak
Hithil kan tuah lawng ah Pathian laksawng KHAMHNAK kan co lai.
Lamkaltu 2:38," Nan dihlak in pakhat hmanh bau lo in, nan sualnak khan i mer tuah u, nan sualnak kha ngaihthiam nan sinak hnga nan sualnak khan i mer u law Jesuh Khrih min in TIPIL ing tuah u; cun Pathian laksawng Thiangthlarau kha nan hmuh lai."
Lamkaltu 22:16, " Cucaah zeicaahdah sau deuh ngan a herh? Tho law tipilnak ing ko, amah min na auhnak thawngin na sualnak vialte kha a thianh ko," tiah a ka ti.
Romans 6:1-11," Ti chung i hnim kan si kha a mah he vui tti kan si a si i a thihnak ah khan kan thi ve, cu bantuk thiamthiam in Khrih cu Pa sunparnak nih a thawhter bang khan kan nih zong nunnak thar ah kan nung ve lai. Sualngaihchih in tipil kan innnak nih sualteinak nun a kan pek i Pathian ro kan co.
Kolose 2:11-13," A mah he nan i pehtlaih nak ahhin nan nih cu cuarpar tannak kha nan hmu, minung tuahmi cuarpar tannak kha si loin Khrih cuarpar tannak hrimhrim kha nan hmu i cucu hi a sualmi kan pum chung in luatnak kha a si. Zeicatiah tipil nan in tikah a mah sinah nan i vui, cun tipl nan innak ah cun, thihnak in a thawh tertu Pathian tthawnnak nan zumhnak thawngin Khrih sinah cun a thawh zong nan tho fawn. Hlan ah cun nannih cu Phung leng um Jentail mi nan si caah le nan sualnak ruangah thlarau lei in a thi mi nan rak si. sihmanhsehlaw atu cu Khrih sinah Pathian nih nunnak ah an kal pi cang hna. pathian nih kan sualnak vialte cu a kan ngaihthiam.
I Peter 3:21, " Cucu a tu i nan mah an khamhtu hna tipil innnak a rak sawh tu hi a si. Tipil innak cu pum hnawmkholh hi a si lo. Chiattha thleidannak lungthin thiang nih Pathian sin i biakamnak a tuahmi tu hi a si. Tipil innnak nih cun Jesuh Khrih thihnak in a thawh tthannak thawng in an khamh hna...."

Khamhnak cu LAKSAWNG in pek kan si caah Pathian THANGTTHAT. Cu a sungmi Laksawng cu a nawl kan ngaihnak thawng in kan co khawh i khamhmi kan si khawh caah Pathian THANGTTHAT.
A lakin Pek mi Khamhnak sung hi, kan co khawh nakhnga a sualnak mertak in Pathian a nawl a ngaimi nun kan ngeihkhawh nakhnga Pathian nih thluachuah kan pe hram ko seh. Amen.


Thursday, July 8, 2010

RAMCAR AUTHAWNG:NUN THINHNAK

Baibal caang thim: “Nan nun thin u law tipilnak ing u. Cun Pathian nih nan sualnak an ngaihthiam hna lai,” a ti. Luka 3:3
Tipil petu Johan nih Pathian pennak kong ah lam sialtu, tlangau tu a sinak kha a caan a hun tlin tikah a hun phuan. Ramcar chung in awthawng a hung thangmi cu nun thinhnak[1] thawngtha a si. Caang thum le caang riat ah hi nun thinhnak hi biapi tuk in a chim. Nun thinhnak nih Pathian lei in ngaihthiamnak kha a sawm. Nun thinhnak le ngaihthiamnak hi aa then kho lo. Pathian he a thukmi pehtlaihnak kan ngeih khawh nakding ahhin mah sining i hngalh le cu i hngalhnak chungin aho fial chom, hnekchom lo tein i ngaihchihnak, i chirnak lungthin kha nun thinhnak i a thaw, a hrampi cu a si.
Tipil innak kong hi Johan au thawng ah ngaihthiamnak tehte hmelchunhnak bantuk in a hung lang. Judahmi hna caah tipil in hi sullam thukpi a ngei. Thiannak hmelchunhnak a ngei i innchungkhar tling sinak asiloah phunhrawm khawhnak sullam zong a ngei. Cu pin ah damnak hmelchunhnak zong a si fawn (e.g Naman). Johan phungchimnak hi hmual a ngei ngaingai. Mi tampi, phu tampi nih an fuh i nun thinhnak tehte a simi tipilnak an ing ti kha Luka nih a kan chimh.
Dinnak, biatak kha Johan nih cun raltha ngaiin a rak chim. Ram uk bawi zong a hual hlei lo. Harnak a ton ding zong kha a tih hlei fawn lo. An chim tawnmi cu dinnak hi pa hmanthlak an cuanter i namte a har tukmi bantuk a lo ti a si. Cu caah cun dinnak bia nih cun mi tampi a ah tawn hna ti a si. Johan nih dinnak, biatak a phuan tik ah Herod caah cun namte chunh le ah bantuk cu a si taktak ko. Cu dinnak bia a simi nam ahnak nih cun Johan cu thong ah a thlak ko. A zei a si hmanh ah Johan phungchimnak hi ruahchannak authawng (voice of hope)[2] pakhat a si.
Sualnak cu zeidah a si ti cawn hau lo tein biatak cu Johan nih a rak aupi ko. Nan sualnak in i mer u a ti colh ko hna. Phuhrunnak zeihmanh um lo tein biading chim ngamnak hi Johan nun ah a um. Cucu a chuah hlan hrim ah Thiang Thlarau in a khat lai a timi nun ruang ah khan a si kan ti khawh ve ko hnga. Thlarau in a khatmi hna nun ah hin biatak a um i dinnak a aupi ngam zungzal. Mipi nih an hun uar tuk i Messiah a si rua an ti lio ah Johan cu a rak i porhlaw lo. Lam sialtu lawng a si kha raltha ngaiin a phuan ngam. Nun thinhnak thawngtha a rak chimchungtu a si kha tehte a khaan.

Biahalnak
01. Nun thinhnak le sual ngaihchihnak hi an i khat maw?
02. Tipil in hi a herh maw? Ngaihthiamnak he pehtlaihnak a ngei maw?
03. Dinnak hi ziah namte bang a mi ah a fah tuk theo?
04. Johan nih a sining tein a dir ngammi cungah hin zei nunzia dawh dah kan i cawn khawh ve? Kan ram nih tah ramcar authawng hi a herh ve maw?





[1]Kannih Baptist nih hrinthannak kong kan i cawnpiak tikah hin nun thinhnak kong hi fakpi in kan aupimi a si. Zumhnak le nun thinhnak hi aa pehtlai ngaimi a si ti in kan hman thiam a herh ngaingaimi a si tiah ka ruah. Kan pa Rev. James Sangawi le bang nih cun khamhnak kong a chim tikah nun thinhnak hi hmunlai ah a chiah.
[2]Johnson siangbawi pa zong nih hi ruahchannak authawng timi kong hi a rak chim bal ve. Communist phung nih Tuluk ram a hun ciah i Kawlram a hun den ve tikah zapi thilhrawmnak phung nih Hakha te hna hmanh a rak hlanh ve. Johnson siangbawipa a thin a rak phang. Cu lioah Laimi kan pupa zumtu hmasa hna nih thih tiang zumh awktlak in an dirnak ding kong an rak chimh. Ruahchannak authawng a si tiah Johnson nih a rak ti. R. G. Johnson, History of the American Baptist Chin Mission 2, 1210 ah rel khawh a si.

By Rev Lal Pek Lian ( Pastor )
CCF, Malaysia

Wednesday, July 7, 2010

JESUH KA NGEIH CANG HNU AH CUN

Zei tik hmanh ah kan kal tk lai lo ii kan hlawh bal lai lo- Hebrews 13:5
Ireland ram ah evangelist pawl kan i pumhnak ah phungchimtu pakhat nih zei bantuk harnak hmanh ah kan sining dihlak in Jesuh i tleih le i bochan hi zei dah a sullam asi ti a rak chim ii a rak fainter.A phungchim a donghnak ahkhin “ zei ban tuk thil hmanh kan cungah tlung ko hmanh seh law, Jesuh ka ngeih cang hnu cun “ tiah vio tampi i nolh in a phungchim a rak dognhter.
Pumh a dih in Phunchim tu nih a chimmi ka zumh hrim hrim ko ti langhter nak caan an hun onh. Nu no nawn pakhat nih, “ tu nai nawn te kha,hi cakuat te hi an rak ka pek ii “ Na Nu a zaw tuk,tlanglawng rak i cit law inn ah a ran nakin rak tlung colh” tiah ai tial.Hi cakuat kan vun rel cu,tuzan phunchimmi cu kei mah caah bak ah rak timh piak mi a si mu ka ti.ka thinlung ka vun i hnem ii “ Jesuh Khrih ka ngeih cang hnucun” tiah ka ka chungin a chuak ii hmankhat teah ka tlarau cu deihnak le thawnnak thazang in a khat tiah a hun chim.
Zarhthum zarhli a roh hnuah evangelist pa nih cu nu sin in cakuat pakhat a hmuh than, Hi ti hin ai tial “Kha ni lio ii thawngtha na kan chimh mi ruangah a thar in lomhnak bia ka hun chim than,zei bantk harnak hmanh ka cungah tlung seh law,Jesuh ka ngeih cang hnucun, nunnak hi zei hmanh nih hnahnawhnak pek khawh lomi teinak hlahdawh ban tuk an si cang “ tiah ai tial.
Khrih ah zumtu a simi hi nu nih “ ngeichiatnak tilet le mei lak ah” a umpi ii cu hmun in duhdim nunnak ah a hruai tu ding a khamhtu Jesuh a hmuh cang (Ps. 66:12).
Zeiban tuk harnakngan hmanh caansau tuar law, hi hi philh hlah – Jesuh Khrih na ngeih cang hnu cun.
Jesuh Khrih ah nun himnak ka hmuh cang
A thukmi a dawtnak chungah kai thup
Ngeihnakfak a tuarmi ka thlarau a mah nih a hngalh dih.
Cun nem tein a ka chimh “ ka fa na si” —Christiansen

Khrih i tleih in ka nunnakah zei bantuk thil hmanh kan cungah tlungseh, kan cung a tlungmi thil kip ah Jesuh a umzungzal ti kan hnaglh zungzal lai.

By Tin Za Uk

A SI KHO LO MAW?

Hlanah an chimi na theih bantuk in “ mit caah mit ve ha caah ha ve” Asinain kan chimh hna mithalo lehrulh hna hlah uh.
Noble Chairman Gunnar John cu Martin Luther King 1964 Peace Prize peknak ah bia a rak chim.Jesuh Khrih chimi biatlang hi ai cherhchan” mi zeimaw nih na bel khat talei an in bengh hna ahcun , khat te lai zong va chit rih hna uh” (Matt. 5:39).Mr. Jonh chimnak ahcun: “King hi miphun thleidannak a rak dohmi ruangah min thannak a hmuh a si lo ….Zetin dah miphun thleidannak a doh ti mi ruang tuah a min zungzal in a hmun lai.” tiah a ti.
Kum 1955 ah, King cu kumkhat chung buses in hmunkip ah thleidan nak ralhrang lo tein an rak doh.A dih liami a rak tam.A inn bom an rak puah piak,an tuk an velh ii an tleih.Teirul a cham bal hna lo.A donghnak ah an rak thah beh.
Dr King nih a ral ralhrannak in teirul cham lo tein a rak doh ning hi ka taksa sinak hnge zei tluk in dah kan i dan.Dinnak nak ka duh,teirul cham ka duh,midang nih thil thalo an tuah tikah an tuahmi cungah an in ve awk ding ka duh, a bik in kei mah pumpak nih ka ton tik ah.ka duh lomi cu ka bel khat talei I chit ii bengh ter than ding.
Haddon Robinson nih Jesuh Khrih nih Tlangcung ah mi dangnak in that khawh deuhnak ah phunglam a chiah mi pawl hi ti hin a fainter, (Matt. 5–7), “Tinh piakmi….a si kholo mi zulhphung an si lo”.Jesuh nih a zultu pawl cu hi tinhpiakmi leiah fak piin I zuam ii nun thar ah nunzia thiam dingin a rak duh piak hna.
Dinfel lonak in a khatmi nun nak chungah,kan bel khatlei I chit dingin ralthatnak,zumhnak le thawnak thazang ngei hram ko u sih.

That lonak in an thinlung a khat mi hna sin ah kan chiah hna
Thilchia le thiltha thleidang kho loin a mit a caw mi hna sinah
Thihsen chuaknak nak tiang si hmanh she pah chih ding, hmai na nor lai dah na zam tak lai
Calvary deihnak hmun tiang
Mi teirul cham loin ngeihthiam khawh nak ding ahcun thlaurau thazang thawng a hau.

By Tin Za Uk