JESUS CHIMHMI LAM

John 13:14-17
Baihmaikal
Vers 1 reltik ah John thangtha i muru, Jesus a thi cang lai, vawlei a ummi a mi kha a dawt zungzal hna i a donghtiang hrimhrim in a dawthna, timi kong kan hmuh. John 13 thok i Johan nih, Jesus rianttuannak kha, mipi sin in a zultu hna sin i donghnak biacah ah a van thlen. John 13-17 kar hi bible thiammi cungdonh thil tiah an kawh. Incungdonh ah a cang caah. Jesus nih a thihcang lainak i a kaltak hna lainak a theih caah Jesus nih zultu an caah a biapi mi biatak le khrihfa nunnak i thlarau lei nunnak hram kha chiah.
Verse 2-5, Rawl ei lio ah Jesus cu a tho i zultu kel tawl hram a thok. Kelrawl kong hi First Century lio i Palestine pawl nih an rak hmuhning kong tlawpal in zohnak nih kan lung mit a au ter lai.
Kelrawl piak ti hi phungsawhsawh a silo. Hihi a rak biapi tak i tuahzong a herh. Aruangcu thetse lak ah an vak i an ke a thur.
Keltawl rian hi hmaihngalmi cu a si lo. Sal, sinum nih an tuahmi rian a si. Siseh hi salrian hi sal a si lo minih pa nih a tuah, cucu a hodah a si?
Zultu hi keltawl rian an ttuan lo nakding a ruang pahnih a um. (a) Rabbinic law ah, zultu nih an Rabi kel an ttawl duh hmanh ah, rin an rin i, cuka an lamh hlanah an ke an i ttawl.( b) Zultu hi kel i tawl piak cu chim lo hi a ho dah an nganbik tiah bia an i al lio a si. ( Lk.22:24) Jesus nih toidor nun a chimh hna.
Toidor nun a chimhhna. Zultu pawl cu porhlawt nun, vawlei lungput an ngei. Jesus nih an caah thihpiak ding caan a phang tianghmanh ah Jesus duhpiak mi toidor nun an ngei kho rih lo i, hmunhma ( Rank) kong ah an buai. An saya silaw zeitin dah na ti ve hna hnga? Jesus nih hi caan hi thilbiapi pa hnih chimhnak ding ah caan ttha a si tiah a hngalh.
Lesson 1: Jesus kha na ke ttawlnak nawl pe ( Vs.6-11)
Lungfiang dingah a harngai mi vers an si nakin cawndingmi a duhnak cu a fiang. Kan ke ttawlpiak naknawl, Jesus kha kan pek ding a si. Vanzoh deuh u sih.
Pakhatnak ah a fiangmi cu; Jesus nih Peter hi a ke thianter duhsawh ah bia a al mi a si lo. Verse 7 ah, Thlarau rianttuanak a si i Peter nih thlarau a co hlan lo poh alung a fian lo dingmi thil a si. Hithil nih a chimduhmi cu, Jesus vailam thihlainak kong a si. Misual caah a thih lai nak kong chimnak a si. ( Lk.22:19,22) Nan caah ka khuami ka pum, Fapa cu a thi lai. Jesus kelttawlnak nih a chimduh mi cu, Phil 2:5-8 hi a si. ( Relding ) A angki kha phoih i sal rian kha a lak i a zultu ke a ttawl, hinih, a tlaucang mi minung toidor nak lungput cah vailam ah thihnak a tuar ding riankha a ttuan a si. HIhi Verse 1 i a chimimi thingtiang a dawthna a timi kha si.
Vs 8, Ka kel na ka ttawl bal hngan lo ti Peter bia hi a cunglei nih a fianter. HInih hi thetse lak akn vah ruan i kan ke a thurmi va thianh tiangmen lawng kha a sawh duhmi rak si lo in, " Jesus hi kan ke ttawlnak nawl kan pek lo ahcun, a mahhe hoihkomhnak um ttinak nawl kan ngei lai lo. Pathian he i hoikomh kan duh ahcun peter bia hi kaltak a hau. Jesus nih kettawl nak kong ah phundang tein a leh.
I kohlh dih ( Pumpuluk) Kan sualruang ah kan thur dih, Kan mah tein kan i thian ter kho lo. Jesus lawng nih a kan thianhkhaw, a ruangcu, Jesus cu thianter khoding dirhmun ah a dir i, thianter a kan duhtu a si fawn. Jesus hi kan ke ttawlnak nawl kha, Kan ca i vailam i a thihnak thawng i ngaihthiam kan sinak kha, cohlan nak nun in,.. kan pek a hau. Hi keltawl nak nih thiannak a kan pek. Vs 10; I khawlh kan herh. Vawikhat te lawng hi a za. Jesus kan khamhtu tiah kan pom i ngaithiamnak kan co i thianter kan sinak kha a chimduhnak a si.
Kettawl. Peter bang kettawl nak nawl kan pek ve a hau. Sualngaithiamnak pin ah, Jesus nih a mah he kan i pehtlaihnak ah a biapi ngai mi thil pa hnih kong a chimchih.
Kan nunnak ah hna a kan hnawhmi sualnak dang pawl thianhpiak nak nawl zong kan pek a hau.
Jesush zumtu cu sualman thihnak in kan luat cang nain nitin sualteinak thazang kan herh. Kan sual i ngaithiam kan si nain, ka thinlung kha satan nih a tukforh peng rih. Kan tong mi thil sualnak cung ah Jesus kan sawm peng i kan sual thianter piaknak nawl kan pek pengding kha a kan chimduh.
Kan thlarau hrimhtthan piak nak nawl kan pek a hau.
Hlanahcun, ke thur lo in vah khawh a si lo. Ketawl nih thianter tthannak a chuah ter. A sualmi, tukforhnak in a khatmi vawlei ah kan um bang, tukforh nak tong lo in kan nung lai ti cu a sikho ve lo mi a si. zumtu poh kan nun hi vawlei rian ttuannak ah kan hma ticu kan hngalhdih. cucaah thlarau lei thurnak hnawm hi nitin kan tong cio. Cu thilnih cun Pathian he a kan hlat ter. Pathian he kan i pehtlaihnak ah thianthan, hliphlau ( refresh) kan hau. Jesus nih a tuahkhaw. A mahsin thlacam nak le a mah he pehtlaihnak kan ngeih nak nih hi kan thlaurua thilrit hi a zan ter tthna.
Hihi Jesus ah aa hngatmi Khrihfa toidor nak nun cu a si. Kan i porhlawtnak le kan ruankai nak nun kha hi nun nih a khiah khawh. Hhi bible cathar nih Jesus zumnak thawng in nun- a timi kha a si. Paul i a tu ka nun hi JEsus a si a timi kha a si.
Lesson two
Vs12 An ke a tawl dih in a thu. A dang thil a chimtthan hna. Vs.12-15, A cung kan chimmi lungput lawng silo in, Vs14, nan minung hawi ke tawl u a ti. Zeidah a chimduh?
Ke tawl hi khrihfa bu ah tuahding ti kha a chimduhmi a si lo. Kettawl hi Jewish phung zong a silo. Jesus nih ke tawl a ti mi cu; " Midang cungah dawtnak ngeihnak nun" kha si.( Vs34 Kan dawt hna bang pakhat le pakhat i daw u. I cor 13:1-13 dawtnak zia.) Nunning tu kha a chimhmi a si. Dawtnak nun ngei ttung lo i ketawl phung hi kan tuah khawh men ko.
Hi kettawl nun hi, cu Kan cung i Pathian dawtnak cungah hram aa bunh. Vs 14, Nan ke kan ttawl hna caah ka ke nan ttawl ve awk a si tiah Jesus nih a ti lo. HI dawtnak hi, Kan pek hna caah nan ka pek veding timi dawtnak kha a si lo. An dawtnak kha, Jesus mitling sinak ding caah Jesus nih a herh lo. Jesus nunnak cu pa chung ah aum caah a si. Jesus nih pakhat le pakhat i dawt ding tukha lam a kan hmuhsak.
Jesus nih zeitin minung a dawt nak nih dawtnak kong a chim. Vs15, Ka tuah bang na tuah awk a si. Vawlei ah dawtning phunphun a um nain, Dawtnak taktak cu Jesus nun ah a tling caah a nunzia hi kan cawn ding mi a si.